Lancering Green Molecules Collective

Groningen, 18 juni 2025 – Met een mix van enthousiasme, scherpe inzichten en toekomstgerichte visies is tijdens het New Energy Forum 2025 het Green Molecules Collective (GMC) officieel gelanceerd. Het nieuwe landelijke netwerk wil hét centrale knooppunt worden voor onderzoek, innovatie en samenwerking rondom hernieuwbare gassen – de zogeheten groene moleculen. Een belangrijke stap in het verbinden van fundamentele kennis met praktische toepassingen in de energietransitie.

Eén loket voor hernieuwbare moleculen

Het Green Molecules Collective is opgezet om structuur en synergie te brengen in het versnipperde landschap van onderzoeksinitiatieven rond groene moleculen als synthetisch methaan, waterstof en andere koolstofhoudende gassen uit hernieuwbare bronnen. GMC biedt voortaan één centraal loket waar bedrijven, kennisinstellingen en overheden terecht kunnen voor onderzoeksvragen, samenwerking en projectontwikkeling.

Volgens initiatiefnemer Joán Teerling is de noodzaak duidelijk: “Groene moleculen zijn het Zwitsers zakmes van de energietransitie – ze zijn flexibel inzetbaar als energiedrager én als grondstof. Maar momenteel bevinden ze zich in een soort puberfase: te ver ontwikkeld voor fundamenteel onderzoek, maar nog niet markt-klaar. Het GMC helpt deze technologieën volwassen te maken.”

Ulco Vermeulen, eerder actief in de fossiele sector, is nu een van de prominente gezichten van de transitie. “Groene gassen zijn de volgende grote stap. Met het GMC maken we de weg vrij om al die losse kennisstromen te verbinden en echt impact te maken,” aldus Vermeulen. Bij de officiële lancering nam hij uit handen van moderator Marcel Nieuweweg het eerste exemplaar in ontvangst van het nieuwste TKI-rapport over groen gasonderzoek in Nederland.

AI-model toont kracht van gedeeld kennisfundament

De waarde van het nieuwe collectief werd direct tastbaar in een interactieve demonstratiesessie geleid door Koen Kok (TU Eindhoven) en Emma Beroske (Platform Hernieuwbare Brandstoffen). In deze sessie werd een AI-model gedemonstreerd dat was gevoed met vele studies en rapporten over groene moleculen vanuit het collectief. Daarmee werd het onderzoek uit diverse disciplines samengebracht tot een samenhangende, intelligente kennisbasis.

De AI liet zien dat het onderzoeksveld rond groene moleculen inmiddels robuust genoeg is voor de volgende stap: beleid, toepassing en opschaling. Gevraagd naar de ‘veelbelovendste’ groene moleculen, gaf het model een genuanceerd antwoord: er is geen universele winnaar. Waterstof, E-methaan, methanol en groen gas vervullen elk een andere rol in het toekomstige energiesysteem. Wel lijken E-methaan en groen gas het beste aan te sluiten op bestaande infrastructuur en beleidsdoelen.

De sessie leidde tot veel interactie. Vragen uit het publiek gingen onder andere over de toepassing van lactic acids in bioplastics en over de grootste beleidsmatige obstakels rondom e-methaan. De AI benadrukte dat regelgeving vaak achterloopt en pleitte voor duidelijker beleid, het creëren van marktvraag en versimpeling van vergunningstrajecten.

Agronoom Wolter Elbersen (WUR), vanuit het publiek, werd gevraagd naar de rol van boeren in dit verhaal. Zijn reactie: “De boer wil weten: wat levert het mij op? Daar liggen absoluut kansen, vooral via circulaire toepassingen van biomassa – maar het beleid moet daarin meebewegen.”

De demonstratie maakte helder dat het samenbrengen van kennis uit verschillende domeinen leidt tot nieuwe, verdiepende vragen. Dat is precies waar het Green Molecules Collective voor is opgericht. Beroskes’ afsluitende oproep: “Sluit je aan. Universiteiten en hogescholen kunnen meer betekenen dan ooit, als we praktijkvragen centraal stellen.”

Waarom doen we dit? – drie perspectieven op urgentie en potentie

De tweede sessie ging dieper in op de maatschappelijke en economische betekenis van groene moleculen, aan de hand van drie stellingen van experts uit het veld:

Wolter Elbersen (WUR) pleitte voor een hiërarchie in circulaire inzet van biomassa. “Wanneer we biomassa niet optimaal inzetten, kan het slechter uitpakken dan fossiel,” waarschuwde hij. Elbersen benadrukte het belang van cascadering: benut biomassa eerst voor hoogwaardige toepassingen, zoals voedsel en materialen, en pas daarna voor energie. “Het huidige beleid stuurt daar nog onvoldoende op.”

Ruud Paap (New Energy Coalition) stelde dat sectoren die gebukt gaan onder stikstofbeperkingen, zoals de industrie en de bouw, mee zouden moeten investeren in groen gas op landbouwbedrijven. Hij schetste hoe boerenbedrijven, vaak gezien als deel van het stikstofprobleem, ook de sleutel kunnen zijn tot de oplossing – mits zij kunnen investeren in technologie die stikstof omzet in meststoffen en dus van het probleem een oplossing maakt. Juridische beperkingen rondom stikstofreductie maken dit nu lastig. “De rechter heeft de oplossing verder weggeschoven door verplicht te stellen dat reductie tijdens de exploitatiefase primair gebruikt moet worden om natuurgebieden te ontlasten. Hierdoor kan deze reductie niet worden gebruikt om de minimale emissies tijdens de bouwfase te compenseren, kunnen deze projecten niet vergund worden en komen deze oplossingen niet verder.

Loes Knotter (Platform Hernieuwbare Brandstoffen) maakte de cirkel rond door boeren te positioneren als leveranciers van duurzame vliegtuigbrandstof. Ze toonde hoe reststromen uit biovergisting (CO₂) en overtollige stroom op boerenbedrijven (voor elektrolyse van waterstof) samen E-SAF kunnen vormen: synthetische brandstof voor de luchtvaart. Knotter: “We moeten decentraler denken. Juist boerderijen kunnen uitgroeien tot mini-hubs van groene brandstofproductie.”

GMC: van onderzoek naar implementatie

De dynamiek van het debat en de levendige interactie met het publiek onderstrepen de urgentie én potentie van het GMC. Of het nu gaat om technologische ontwikkeling, beleidskaders of circulaire landbouwsystemen: groene moleculen vormen de verbindende factor.

Green Molecules Collective roepen bedrijven, kennisinstellingen en overheden op om zich bij het netwerk aan te sluiten. “We moeten het samen doen – en dat begint hier.”

Over New Energy Forum

Het New Energy Forum is hét festival voor (aankomende) mobiliteits- en energieprofessionals en iedereen die zich bezighoudt met een leefbare toekomst. Het is een jaarlijks initiatief van ons (New Energy Coalition), Entrance, Hanze & Hive Mobiltiy op de proeftuin Entrance op Zernike Campus Groningen. Tijdens het festival wordt ook de Entrace Award uitgereikt: dé prijs voor baanbrekers in de energietransitie.

Op 19 juni 2025 was Groningen opnieuw het bruisende middelpunt van de energie- en mobiliteitstransitie tijdens het New Energy Forum. Dit unieke event, dat inmiddels vijf succesvolle edities kent, is veel meer dan een traditioneel congres. Het is het méést eigenzinnige energiefestival van Noord-Nederland en is uniek in haar vorm door combinatie van inhoud, ontmoeting en beleving met deze editie als. Deze editie stond volledig in het teken van aanpakkers en DOEN!ers – dé plek waar actie centraal staat. Ruim 1.700 bezoekers kwamen samen op proefterrein Entrance.