Energieoptimisme: waarom de energietransitie sneller gaat dan je denkt

Van de Beatles tot Net-Zero

Olof trapte zijn verhaal af met een opmerkelijke vergelijking: de CO₂-uitstoot van Nederland in 2023 was gelijk aan die van 1964 – het jaar dat de Beatles voor het eerst voet op Nederlandse bodem zetten. Ondanks de bevolkingsgroei, economische expansie en technologische vooruitgang is onze uitstoot dus gedaald. Dat is geen toeval, maar het resultaat van structureel klimaatbeleid.

Als we de uitstoot van 1990 als referentie nemen, is er zelfs sprake van een afname met een derde . En de verwachting is dat Nederland in 2030 de uitstoot met 50% heeft teruggebracht, terwijl de economie in diezelfde periode verdubbelt. Dat betekent: meer welvaart met minder CO₂.

Green Energy Day

De afgelopen twaalf jaar is het aandeel duurzame energie in Nederland vervijfvoudigd. De zogeheten Green Energy Day – de symbolische dag waarop onze duurzame energie ‘op’ is – verschoof vorig jaar met 16 dagen naar voren, naar 24 maart. Om in 2050 volledig klimaatneutraal te zijn, moet deze dag jaarlijks met gemiddeld 12 dagen opschuiven. En dat tempo zitten we nu al aardig in de benen.

De Noordzee speelt hierin een sleutelrol. Met haar ondiepe wateren, harde wind en sterke offshore-industrie is ze de ideale locatie voor windenergie. Nederland kan hierdoor relatief goedkoop en grootschalig duurzame stroom opwekken.

Minder energie nodig voor hetzelfde resultaat

Waarom gaat de energietransitie nu zo snel? Volgens Van der Gaag komt dat vooral door twee woorden: leercurve en efficiëntie. Hoe meer we duurzame technologie toepassen, hoe goedkoper en beter deze wordt. En elektrische systemen – van auto’s tot warmtepompen – zijn simpelweg veel efficiënter dan hun fossiele voorgangers.

Bijvoorbeeld: tien jaar geleden waren zonnepanelen nog relatief duur en onbekend. Nu zijn ze in veel gevallen de goedkoopste vorm van energie-opwekking, juist omdat er wereldwijd zoveel ervaring is opgedaan met productie, installatie en gebruik.

Daarnaast zijn veel duurzame technologieën aanzienlijk efficiënter dan hun fossiele voorgangers. Een elektrische auto zet bijvoorbeeld veel meer van de verbruikte energie om in daadwerkelijke beweging dan een verbrandingsmotor. Een warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht of bodem en gebruikt daarvoor veel minder energie dan een traditionele gasketel.

De grote winst? We hoeven dus niet alle fossiele energie één-op-één te vervangen met duurzame bronnen. Omdat het systeem zelf veel efficiënter wordt, is er simpelweg minder energie nodig om in dezelfde behoeften te voorzien. Dat maakt de energietransitie niet alleen haalbaar, maar ook schaalbaar.

Investeringen, werkgelegenheid en economische groei

Een van de meest hoopgevende ontwikkelingen uit de keynote van Olof van der Gaag is dat de energietransitie niet alleen noodzakelijk is, maar ook economisch aantrekkelijk. De transitie naar een duurzaam energiesysteem zorgt namelijk voor enorme investeringen, nieuwe bedrijvigheid en een groeiende vraag naar werk.

In 2024 werd in Nederland 25 miljard euro geïnvesteerd in de energietransitie, wat goed is voor een aanzienlijk deel van de economische groei. In de EU komt inmiddels bijna een derde van de groei voort uit duurzame investeringen.

Waar vroeger de aanname was dat verduurzaming vooral geld zou kosten, laat de realiteit dus nu iets anders zien: investeringen in de energietransitie zorgen juist voor groei. Het zijn langetermijninvesteringen met veel werkgelegenheid en lokale opbrengsten. Daarmee is het oude idee dat klimaatbeleid ten koste zou gaan van economische voorspoed inmiddels achterhaald.

Conclusie: op weg naar feest

Van der Gaag sloot zijn keynote af met een duidelijke boodschap: de energietransitie gaat sneller en beter dan veel mensen denken. En als we blijven investeren, leren en samenwerken – met oog voor technologische en maatschappelijke vooruitgang – dan kunnen we in 2050 een groot feest vieren: een schoon, autonoom en duurzaam Nederland.

Over New Energy Forum

Het New Energy Forum is hét festival voor (aankomende) mobiliteits- en energieprofessionals en iedereen die zich bezighoudt met een leefbare toekomst. Het is een jaarlijks initiatief van ons (New Energy Coalition), Entrance, Hanze & Hive Mobiltiy op de proeftuin Entrance op Zernike Campus Groningen. Tijdens het festival wordt ook de Entrace Award uitgereikt: dé prijs voor baanbrekers in de energietransitie.

Op 19 juni 2025 was Groningen opnieuw het bruisende middelpunt van de energie- en mobiliteitstransitie tijdens het New Energy Forum. Dit unieke event, dat inmiddels vijf succesvolle edities kent, is veel meer dan een traditioneel congres. Het is het méést eigenzinnige energiefestival van Noord-Nederland en is uniek in haar vorm door combinatie van inhoud, ontmoeting en beleving met deze editie als. Deze editie stond volledig in het teken van aanpakkers en DOEN!ers – dé plek waar actie centraal staat. Ruim 1.700 bezoekers kwamen samen op proefterrein Entrance.